ေဒါက္တာေအးေက်ာ္(ဇီဝကမၼေဗဒ)
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ကုသမႈ
M.B.,B.S, D.A Psychology, Dip.Med.Sc.Gp (Family Medicine), MPA: DAE.,
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါဟာ ျဖစ္ပြား မႈမ်ားတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္တာမို႔ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္လာရင္ ဘယ္လုိ ကုသမႈေတြ လုိအပ္တယ္ဆုိတာ စာဖတ္ သူမ်ား ဗဟုသုတ ရေစခ်င္ပါတယ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရဲ႕ ကုသမႈအပိုင္းကုိ ရွင္းျပေပးပါလား ခင္ဗ်ာ။
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ ကုထုံးကုနည္း မေျပာခင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ အမ်ဳိးအစားႏွစ္ခုအေၾကာင္းေလး နိဒါန္း ပ်ဳိးခ်င္ပါတယ္။ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါမွာ အမ်ဳိးအစား ၁နဲ႔ အမ်ဳိးအစား၂ဆုိၿပီးရွိ တယ္။ အမ်ဳိးအစား ၁ Type I diabe-ties mellitus ေပါ့။ Juvenile type လူ ငယ္လူရြယ္မွာျဖစ္တဲ့ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိလုိ႔ လည္း ေခၚၾကတယ္။ အင္ဆူလင္ေပၚမွီ တည္ေနေသာ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ Insulin-dependent diabetes mellitus-IDDM လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ အမ်ဳိး အစား ၁ကုိ ကုသရာမွာ အင္ဆူလင္လုိလုိ႔ ေပါ့ဗ်ာ။
ေနာက္တစ္မ်ဳိးက အမ်ဳိးအစား ၂။ Type II diabetes mellitus ေပါ့။ Adult type လူႀကီးအမ်ဳိးအစား ေနာက္တစ္မ်ဳိး အင္ဆူလင္ေပၚ မွီတည္မႈမရွိေသာ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ Non-insulin-dependent diabetes Mellitus-NIDDM လုိ႔လည္း ေခၚပါတယ္။ ကုသရာမွာ သာမန္အားျဖင့္ အင္ဆူလင္ မလုိဘူးလုိ႔ဆုိိတဲ့သေဘာပါ။
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါကုသရာမွာ (က)အစားအေသာက္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈျဖင့္ ကုသျခင္း(Diet alone)၊ (ခ)အစား အေသာက္နဲ႔သၾကားဓာတ္က်ေစေသာ ေသာက္ေဆးမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္း(Diet and Oral hypogly cemic drugs ေပါ့။ (ဂ)အစားအေသာက္နဲ႔အင္ဆူလင္တြဲဖက္ ကုသျခင္း(Diet and Insulin)။
အဲဒီကုသနည္းမ်ားရဲ႕အက်ဳိး ရလဒ္ေတြလည္း ေျပာျပေပးပါဦး ခင္ဗ်ာ။
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ လူနာမ်ားရဲ႕ ၅ဝရာ ခုိင္ႏႈန္းဟာ အစားအေသာက္ စားသံုးမႈ ျပဳျပင္ဆင္ျခင္ျခင္းနဲ႔ပဲ ကုသလုိ႔ရတယ္ဆုိ တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၂ဝက ၃ဝရာခုိင္ႏႈန္း ကေတာ့ အစားအေသာက္လည္း ဆင္ ျခင္၊ သၾကားက်ေစတဲ့ေသာက္ေဆးေတြ လည္း ေသာက္ရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ၂ဝနဲ႔ ၃ဝရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က အစား အေသာက္ဆင္ျခင္စားသုံးမႈနဲ႔အင္ဆူလင္ ထုိးေဆး လိုအပ္ၾကပါတယ္။
ဒါနဲ႔၊ ၾကားျဖတ္ၿပီး သိခ်င္တာေလး ေမးပါရေစဦးခင္ဗ်ာ။ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ အတြက္ အင္ဆူလင္ဟာ ထုိးေဆးသာရွိ ၿပီး ေသာက္ေဆးမရွိတာ ဘာေၾကာင့္ပါ လဲဆရာ။
ဟုတ္ပါတယ္၊ အင္ဆူလင္ဟာ ဒီေန႔ အထိ ထုိးေဆးအေနနဲ႔သာရွိၿပီး ေသာက္ ေဆးမထုတ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒါကေတာ့ အင္ဆူလင္ရဲ႕တည္ေဆာက္ပုံ သဘာဝ ေၾကာင့္ပါ။ အင္ဆူလင္ဟာ ပ႐ုိတင္း တစ္မ်ဳိးလုိ႔ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ အမုိင္ႏုိ အက္စစ္(Amino acid)ေတြ ခ်ိတ္တြဲၿပီး တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ အင္ဆူလင္ကုိ ေသာက္ေဆးအျဖစ္ သုံးစြဲရင္ အာနိသင္ ရႏုိင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ပ႐ုိတင္းျဖစ္တဲ့ အင္ ဆူလင္ကို အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းက ေခ်ဖ်က္ပစ္လုိက္ၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဆူလင္ကုိ ေသာက္ေဆးအျဖစ္ သုံး မရဘဲ ထုိးေဆးအျဖစ္သာ သုံးေနရဆဲပါ။ သုေတသနပညာရွင္မ်ားကေတာ့ အင္ဆူ လင္ကုိ ႏွာေခါင္းတြင္းဖ်န္းေဆး(Nasal Spray)အျဖစ္ ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနၾက ပါတယ္။ အစာလမ္းေၾကာင္းက ေခ်ဖ်က္ မႈကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ရန္လည္း အင္ဆူလင္ေသာက္ေဆးဆုိ တာ ေပၚေပါက္လာမွာပါ။
ဟုတ္ကဲ့ပါ ဆရာ။ အစား အေသာက္ဆင္ျခင္႐ုံနဲ႔ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ ေရာဂါကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ကုသႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆရာေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လုိစား ေသာက္ရမလဲဆုိတာလမ္းၫႊန္ေပးပါဦး။
အေသးစိတ္ ေျပာဖုိ႔ေတာ့ ခက္ပါ လိမ့္မယ္။ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိကာကြယ္ဖုိ႔ အဓိကက သၾကားဓာတ္ပါတဲ့အစားအစာ ေတြ ေရွာင္ရပါမယ္။ လြယ္လြယ္ေျပာရ ရင္ အခ်ဳိေတြ အရမ္းမစားသင့္ပါဘူး။
စြမ္းအင္လုိအပ္ခ်က္ လံုေလာက္ ေအာင္စားသုံးဖုိ႔ေတာ့ အေရးႀကီးပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ စြမ္းအင္ဘယ္ေလာက္လုိ သလဲဆုိတာက အသက္၊ က်ား၊ မ၊ ကိုယ္ ခႏၶာအေလးခ်ိန္၊ ေနထုိင္သြားလာလႈပ္ရွား မႈပုံစံ၊ အလုပ္အကုိင္ စတဲ့အခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီးမွ အတိအက်ေျပာႏုိင္ မွာပါ။ အၾကမ္းေျပာရရင္ မိမိအတြက္လုိ အပ္တဲ့စြမ္းအင္ လုံလုံေလာက္ေလာက္ရဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အဆီအဆိမ့္ကုိ အလြန္ အကြၽံ မစားသုံးမိေအာင္လည္း ဂ႐ုစိုက္ ဆင္ျခင္ရပါမယ္။ အေကာင္းဆုံးက မိမိမွာ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္ ဘာစားသင့္ သလဲဆုိတာ အာဟာရ ကြၽမ္းက်င္ပညာ ရွင္မ်ားနဲ႔ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္ ရယူသင့္ပါတယ္။ ထူးထူးျခားျခားေလး ေျပာခ်င္တာတစ္ခုေတာ့ရွိပါတယ္။ အစား အစာ စားသံုးရာမွာ အမွ်င္ဓာတ္(Fibre) ႂကြယ္ဝတဲ့အစားအစာေတြ ပုိမုိစားသုံးသင့္ တယ္။ အသီးအႏံွ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ အထူးသျဖင့္ သၾကားဓာတ္နည္းတဲ့ အသီး အႏွံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ပုိၿပီးစားဖုိ႔လုိ အပ္ပါတယ္။ အစားအေသာက္နဲ႔ပတ္ သက္ရင္ ဂ႐ုစိုက္စရာတခ်ဳိ႕ ရွိေသးတယ္။ ဆားေလွ်ာ့စားသင့္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အရက္အလြန္အကြၽံ မေသာက္သင့္ဘူး။ ဒါေတြလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အခ်ဳိ ႀကိဳက္ရင္ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိသမားမ်ား အတြက္ အခ်ဳိဓာတ္ျဖစ္ေစတဲ့ Sweeteners ေတြ သုံးႏုိင္ပါတယ္ဗ်ာ။
အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းအေၾကာင္း လည္း သိပါရေစဦး။
အင္ဆူလင္က ခႏၶာကုိယ္မွာ ပန္ကရိ ယ(Pancreas)ဂလင္းက ထြက္တယ္။ သဘာဝက ပ႐ုိတင္း။ အင္ဆူလင္က ေသြးထဲမွာရွိတဲ့သၾကားဓာတ္၊ ဂလူကုိ႔စ္ကုိ ကလာပ္စည္းထဲ ဝင္ေရာက္ေစတယ္။ ဇီဝ ဓာတုျဖစ္စဥ္မွာ ဂလူးကုိ႔စ္ကုိ အသုံးျပဳ ေအာင္ အားေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဆူ လင္က ေသြးမွသၾကားဓာတ္က်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္တာ။ အင္ဆူလင္ဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့ရင္ ေသြးမွာ သၾကားဓာတ္မ်ားလာ ၿပီး ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္လာတာေပါ့ ဗ်ာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ ေရာဂါမွာ အင္ဆူလင္ကုိ ထုိးေဆးအျဖစ္ အသုံးျပဳၾကရတာပါ။ အမ်ဳိးအစား၁ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ(Type I, Juvenile Type, IDDM) မွာက ခႏၶာကုိယ္က အင္ဆူလင္ လုံေလာက္ေအာင္ မထုတ္ႏုိင္ဘူး။ဒီေတာ့ အင္ဆူလင္ကို ျပင္ပေန ေဆးအျဖစ္ ထုိး သြင္းေပးရတယ္။
ေဆးဘယ္လုိမွီဝဲသင့္တယ္ဆုိတာ ကေတာ့ ေဆးပညာရွင္ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ လမ္းၫႊန္မွာၾကားခ်က္အတုိင္း မွီဝဲသုံးစြဲရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုေျပာခဲ့တာက ေဆးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗဟုသုတရ႐ုံေလးပါ။ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေဆးဝါးမ်ားကိုေတာ့ ဆရာဝန္ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္ရွိမွသာ သုံးစြဲၾကရမွာပါ။ ၫႊန္ၾကားမႈကိုလည္း အတိအက်လုိက္နာ ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ကုသမႈ
M.B.,B.S, D.A Psychology, Dip.Med.Sc.Gp (Family Medicine), MPA: DAE.,
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါဟာ ျဖစ္ပြား မႈမ်ားတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္တာမို႔ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္လာရင္ ဘယ္လုိ ကုသမႈေတြ လုိအပ္တယ္ဆုိတာ စာဖတ္ သူမ်ား ဗဟုသုတ ရေစခ်င္ပါတယ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရဲ႕ ကုသမႈအပိုင္းကုိ ရွင္းျပေပးပါလား ခင္ဗ်ာ။
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ ကုထုံးကုနည္း မေျပာခင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ အမ်ဳိးအစားႏွစ္ခုအေၾကာင္းေလး နိဒါန္း ပ်ဳိးခ်င္ပါတယ္။ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါမွာ အမ်ဳိးအစား ၁နဲ႔ အမ်ဳိးအစား၂ဆုိၿပီးရွိ တယ္။ အမ်ဳိးအစား ၁ Type I diabe-ties mellitus ေပါ့။ Juvenile type လူ ငယ္လူရြယ္မွာျဖစ္တဲ့ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိလုိ႔ လည္း ေခၚၾကတယ္။ အင္ဆူလင္ေပၚမွီ တည္ေနေသာ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ Insulin-dependent diabetes mellitus-IDDM လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ အမ်ဳိး အစား ၁ကုိ ကုသရာမွာ အင္ဆူလင္လုိလုိ႔ ေပါ့ဗ်ာ။
ေနာက္တစ္မ်ဳိးက အမ်ဳိးအစား ၂။ Type II diabetes mellitus ေပါ့။ Adult type လူႀကီးအမ်ဳိးအစား ေနာက္တစ္မ်ဳိး အင္ဆူလင္ေပၚ မွီတည္မႈမရွိေသာ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ Non-insulin-dependent diabetes Mellitus-NIDDM လုိ႔လည္း ေခၚပါတယ္။ ကုသရာမွာ သာမန္အားျဖင့္ အင္ဆူလင္ မလုိဘူးလုိ႔ဆုိိတဲ့သေဘာပါ။
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါကုသရာမွာ (က)အစားအေသာက္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈျဖင့္ ကုသျခင္း(Diet alone)၊ (ခ)အစား အေသာက္နဲ႔သၾကားဓာတ္က်ေစေသာ ေသာက္ေဆးမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္း(Diet and Oral hypogly cemic drugs ေပါ့။ (ဂ)အစားအေသာက္နဲ႔အင္ဆူလင္တြဲဖက္ ကုသျခင္း(Diet and Insulin)။
အဲဒီကုသနည္းမ်ားရဲ႕အက်ဳိး ရလဒ္ေတြလည္း ေျပာျပေပးပါဦး ခင္ဗ်ာ။
ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ လူနာမ်ားရဲ႕ ၅ဝရာ ခုိင္ႏႈန္းဟာ အစားအေသာက္ စားသံုးမႈ ျပဳျပင္ဆင္ျခင္ျခင္းနဲ႔ပဲ ကုသလုိ႔ရတယ္ဆုိ တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၂ဝက ၃ဝရာခုိင္ႏႈန္း ကေတာ့ အစားအေသာက္လည္း ဆင္ ျခင္၊ သၾကားက်ေစတဲ့ေသာက္ေဆးေတြ လည္း ေသာက္ရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ၂ဝနဲ႔ ၃ဝရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က အစား အေသာက္ဆင္ျခင္စားသုံးမႈနဲ႔အင္ဆူလင္ ထုိးေဆး လိုအပ္ၾကပါတယ္။
ဒါနဲ႔၊ ၾကားျဖတ္ၿပီး သိခ်င္တာေလး ေမးပါရေစဦးခင္ဗ်ာ။ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ အတြက္ အင္ဆူလင္ဟာ ထုိးေဆးသာရွိ ၿပီး ေသာက္ေဆးမရွိတာ ဘာေၾကာင့္ပါ လဲဆရာ။
ဟုတ္ပါတယ္၊ အင္ဆူလင္ဟာ ဒီေန႔ အထိ ထုိးေဆးအေနနဲ႔သာရွိၿပီး ေသာက္ ေဆးမထုတ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒါကေတာ့ အင္ဆူလင္ရဲ႕တည္ေဆာက္ပုံ သဘာဝ ေၾကာင့္ပါ။ အင္ဆူလင္ဟာ ပ႐ုိတင္း တစ္မ်ဳိးလုိ႔ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ အမုိင္ႏုိ အက္စစ္(Amino acid)ေတြ ခ်ိတ္တြဲၿပီး တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ အင္ဆူလင္ကုိ ေသာက္ေဆးအျဖစ္ သုံးစြဲရင္ အာနိသင္ ရႏုိင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ပ႐ုိတင္းျဖစ္တဲ့ အင္ ဆူလင္ကို အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းက ေခ်ဖ်က္ပစ္လုိက္ၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဆူလင္ကုိ ေသာက္ေဆးအျဖစ္ သုံး မရဘဲ ထုိးေဆးအျဖစ္သာ သုံးေနရဆဲပါ။ သုေတသနပညာရွင္မ်ားကေတာ့ အင္ဆူ လင္ကုိ ႏွာေခါင္းတြင္းဖ်န္းေဆး(Nasal Spray)အျဖစ္ ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနၾက ပါတယ္။ အစာလမ္းေၾကာင္းက ေခ်ဖ်က္ မႈကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ရန္လည္း အင္ဆူလင္ေသာက္ေဆးဆုိ တာ ေပၚေပါက္လာမွာပါ။
ဟုတ္ကဲ့ပါ ဆရာ။ အစား အေသာက္ဆင္ျခင္႐ုံနဲ႔ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ ေရာဂါကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ကုသႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆရာေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လုိစား ေသာက္ရမလဲဆုိတာလမ္းၫႊန္ေပးပါဦး။
အေသးစိတ္ ေျပာဖုိ႔ေတာ့ ခက္ပါ လိမ့္မယ္။ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိကာကြယ္ဖုိ႔ အဓိကက သၾကားဓာတ္ပါတဲ့အစားအစာ ေတြ ေရွာင္ရပါမယ္။ လြယ္လြယ္ေျပာရ ရင္ အခ်ဳိေတြ အရမ္းမစားသင့္ပါဘူး။
စြမ္းအင္လုိအပ္ခ်က္ လံုေလာက္ ေအာင္စားသုံးဖုိ႔ေတာ့ အေရးႀကီးပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ စြမ္းအင္ဘယ္ေလာက္လုိ သလဲဆုိတာက အသက္၊ က်ား၊ မ၊ ကိုယ္ ခႏၶာအေလးခ်ိန္၊ ေနထုိင္သြားလာလႈပ္ရွား မႈပုံစံ၊ အလုပ္အကုိင္ စတဲ့အခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီးမွ အတိအက်ေျပာႏုိင္ မွာပါ။ အၾကမ္းေျပာရရင္ မိမိအတြက္လုိ အပ္တဲ့စြမ္းအင္ လုံလုံေလာက္ေလာက္ရဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အဆီအဆိမ့္ကုိ အလြန္ အကြၽံ မစားသုံးမိေအာင္လည္း ဂ႐ုစိုက္ ဆင္ျခင္ရပါမယ္။ အေကာင္းဆုံးက မိမိမွာ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္ ဘာစားသင့္ သလဲဆုိတာ အာဟာရ ကြၽမ္းက်င္ပညာ ရွင္မ်ားနဲ႔ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္ ရယူသင့္ပါတယ္။ ထူးထူးျခားျခားေလး ေျပာခ်င္တာတစ္ခုေတာ့ရွိပါတယ္။ အစား အစာ စားသံုးရာမွာ အမွ်င္ဓာတ္(Fibre) ႂကြယ္ဝတဲ့အစားအစာေတြ ပုိမုိစားသုံးသင့္ တယ္။ အသီးအႏံွ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ အထူးသျဖင့္ သၾကားဓာတ္နည္းတဲ့ အသီး အႏွံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ပုိၿပီးစားဖုိ႔လုိ အပ္ပါတယ္။ အစားအေသာက္နဲ႔ပတ္ သက္ရင္ ဂ႐ုစိုက္စရာတခ်ဳိ႕ ရွိေသးတယ္။ ဆားေလွ်ာ့စားသင့္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အရက္အလြန္အကြၽံ မေသာက္သင့္ဘူး။ ဒါေတြလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အခ်ဳိ ႀကိဳက္ရင္ ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိသမားမ်ား အတြက္ အခ်ဳိဓာတ္ျဖစ္ေစတဲ့ Sweeteners ေတြ သုံးႏုိင္ပါတယ္ဗ်ာ။
အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းအေၾကာင္း လည္း သိပါရေစဦး။
အင္ဆူလင္က ခႏၶာကုိယ္မွာ ပန္ကရိ ယ(Pancreas)ဂလင္းက ထြက္တယ္။ သဘာဝက ပ႐ုိတင္း။ အင္ဆူလင္က ေသြးထဲမွာရွိတဲ့သၾကားဓာတ္၊ ဂလူကုိ႔စ္ကုိ ကလာပ္စည္းထဲ ဝင္ေရာက္ေစတယ္။ ဇီဝ ဓာတုျဖစ္စဥ္မွာ ဂလူးကုိ႔စ္ကုိ အသုံးျပဳ ေအာင္ အားေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဆူ လင္က ေသြးမွသၾကားဓာတ္က်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္တာ။ အင္ဆူလင္ဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့ရင္ ေသြးမွာ သၾကားဓာတ္မ်ားလာ ၿပီး ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္လာတာေပါ့ ဗ်ာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေသြးခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ ေရာဂါမွာ အင္ဆူလင္ကုိ ထုိးေဆးအျဖစ္ အသုံးျပဳၾကရတာပါ။ အမ်ဳိးအစား၁ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိ(Type I, Juvenile Type, IDDM) မွာက ခႏၶာကုိယ္က အင္ဆူလင္ လုံေလာက္ေအာင္ မထုတ္ႏုိင္ဘူး။ဒီေတာ့ အင္ဆူလင္ကို ျပင္ပေန ေဆးအျဖစ္ ထုိး သြင္းေပးရတယ္။
ေဆးဘယ္လုိမွီဝဲသင့္တယ္ဆုိတာ ကေတာ့ ေဆးပညာရွင္ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ လမ္းၫႊန္မွာၾကားခ်က္အတုိင္း မွီဝဲသုံးစြဲရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုေျပာခဲ့တာက ေဆးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗဟုသုတရ႐ုံေလးပါ။ ေသြး ခ်ဳိ၊ ဆီးခ်ဳိေဆးဝါးမ်ားကိုေတာ့ ဆရာဝန္ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားခ်က္ရွိမွသာ သုံးစြဲၾကရမွာပါ။ ၫႊန္ၾကားမႈကိုလည္း အတိအက်လုိက္နာ ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment