မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က ဂူးဂဲလ္အား ဒူးေထာက္အညံ့ခံျခင္းလား

ဦးလွျမင့္(မားကက္တင္း)

ကမၻာေက်ာ္ ကြန္ပ်ဴတာေဆာ့ဖ္ဝဲ ဧရာမကုမၸဏီႀကီး မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္(Micro-soft)၏ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္(CEO) စတိဗ္ေဘာလ္မားက ‘ယာဟူး’ (Yahoo) ၏ ခ်ယ္ယာမင္ႏွင့္နည္းပညာကမၻာ၏ ဝါ ရင့္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဂ်ယ္ရီရန္းအား ယာဟူး ကုိ ေဒၚလာ ၄၄ဒသမ၆ဘီလ်ံႏွင့္ ဝယ္ယူ ရန္ ယခုလတြင္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။

ကမ္းလွမ္းမႈမွာ ယခုအႀကိမ္သည္ ပထမ မဟုတ္ေသး။ ၂ဝဝ၆ခုႏွစ္ေႏွာင္း ပိုင္းႏွင့္ ၂ဝဝ၇ခုႏွစ္ ေစာေစာပုိင္းကာလ မ်ားတြင္ စတိဗ္ေဘာလ္မားက ကုမၸဏီ ႏွစ္ခု လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ရန္ သေဘာ တရားကုိ အျပင္းအထန္ တင္ျပခဲ့ေသး သည္။ ထုိအခ်ိန္က ယင္းကိစၥေဆြးေႏြးရန္ အခ်ိန္မဟုတ္ေသးေၾကာင္း ဂ်ယ္ရီယန္းက ျပန္ၾကားခဲ့သည္။

ဘာေၾကာင့္ ယာဟူးကုိ ဝယ္ရပါသလဲ

ယင္းကုမၸဏီႀကီးႏွစ္ခုကုိ ပူးေပါင္း လုိက္ျခင္းသည္ နည္းပညာနယ္ပယ္တြင္ အိမ္ေထာင္စုတုိင္း သိထားသည့္ အမည္ ႏွစ္ခုကုိ တြဲဖက္ေပးမည့္သေဘာျဖစ္သည္။ ႏွစ္ဦးစလုံးတြင္ လူသန္းရာႏွင့္ခ်ီၿပီး ေန႔စဥ္ access လုပ္ေနရသည့္ထုတ္ကုန္မ်ားရွိ သည္။ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က ဝါးမ်ဳိရန္ ႀကိဳးစား သည့္ကုမၸဏီယာဟူးဆုိသည္မွာ တျခား မဟုတ္၊ နာမည္ႀကီး အြန္လုိင္းၾကည့္႐ႈရန္ စခန္းႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည္။ ယင္း၏ portal ကုိ ဝင္ေရာက္ၾကည့္႐ႈသူ၊ အီးေမးလ္ဝန္ ေဆာင္မႈသုံးသူ၊ ယင္း၏ေတးခ်င္းကုိ ကူး ယူသူ၊ ယင္း၏လူမႈေရးဆုိင္ရာဓာတ္ပုံမ်ား ကုိ မွ်ေဝသုံးစြဲသူ သန္း၄ဝဝေက်ာ္ရွိ ေၾကာင္း ဂုဏ္ယူေနရသည့္အြန္လိုင္းဝန္ ေဆာင္မႈႀကီးပဲျဖစ္သည္။ အကယ္၍ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က ယင္း၏အခ်ိန္ဇယား အတုိင္း လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မည္ဆုိလွ်င္ ယာ ဟူးကုိ ယခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလမတုိင္မီ လက္ ဝယ္ရရွိမည္ျဖစ္သည္။

ယာဟူးကုိဝယ္ယူရန္ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္ ကုိ တြန္းအားေပးသည့္အရာမွာ ဘာပါ လဲ။ အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိေန သည့္ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္၏ မဟာၿပိဳင္ဘက္ ဂူးဂဲလ္(Google)ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ ဂူး ဂဲလ္က တစ္ႏွစ္ေဒၚလာ ၄ဝဘီလ်ံရွိသည့္ အြန္လုိင္းေၾကာ္ျငာ၏အစိတ္အပုိင္းႀကီးႀကီး မားမား ရရွိထားသူဟူ၍သိရသည္။ ယင္း ေဈးကြက္သည္ ေနာင္၂ႏွစ္တြင္ ႏွစ္ဆတုိး လာစရာရွိမည္ဟု တြက္ဆထားသည္။ ယင္းနယ္ပယ္တြင္ ဂူးဂဲလ္၏စုိးမုိးထားမႈ (ၾကည့္႐ႈရွာေဖြမႈ ၁ဝခုတုိင္းတြင္ ဂူးဂဲလ္က ၆ခုရွိသည္)မွာ နည္းပညာေကာင္းမြန္မႈ၊ လြယ္ကူရွင္းလင္းသည့္ အင္တာေဖ့စ္ (inter face)ႏွင့္ သူ႔အလုိအေလ်ာက္ သယ္ေဆာင္သြားသည့္အရွိန္အဟုန္ေပါင္းစပ္ မႈအေပၚ အေျခခံထားျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာ ျခင္းျဖစ္သည္။ ဂူးဂဲလ္ကုိ ႏွိပ္ကြပ္ႏုိင္ရန္မွာ ေနာက္ဆုံးအခြင့္အလမ္းအေနႏွင့္ မုိကၠ႐ုိ ေဆာ့ဖ္က ယာဟူးႏွင့္ပူးေပါင္းရန္ လုပ္ ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။

ယာဟူးကုိ ရယူလုိက္ျခင္းျဖင့္ မုိကၠ႐ုိ ေဆာ့ဖ္က ေန႔ခ်င္းညခ်င္း အြန္လုိင္းပါဝါ ႀကီး(on-line power)တစ္ခု ျဖစ္လာ မည္။ ေဆာ့ဖ္ဝဲ၏အနာဂတ္ဟု အမ်ားက ယူဆေနသည့္ကြန္ပ်ဴတာေပၚတြင္မဟုတ္ ဘဲ အင္တာနက္ေပၚတြင္ အသံုးျပဳႏုိင္မည့္ ‘cloud’ နည္းပညာအပါအဝင္ အျခားပိုင္ ဆုိင္မႈမ်ားကုိ သုံးစြဲသူလက္ထဲေရာက္ရွိရန္ ဆပြားႏုိင္သည့္စြမ္းရည္ ရရွိမွာျဖစ္သည္။ ဆယ္စုႏွစ္ေက်ာ္မက မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က ယင္း၏ ‘အင္တာနက္အက္ဆက္မ်ား’ (internet assets)ကုိ တည္ေဆာက္ လာခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ယင္းတုိ႔အေပၚ အ႐ႈံးေပၚဆဲရွိေနသည္(၂ဝဝ၇ခုႏွစ္က လုိ ေငြေဒၚလာ သန္း၇ဝဝရွိသည္)။ခ်က္ခ်င္း ဆုိသလုိ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က အြန္လုိင္း လုပ္ငန္းအမ်ဳိးအစား အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အုပ္စီးလာႏုိင္ၿပီး ဆုံး႐ႈံးမႈကုိ သက္သာေစ မွာျဖစ္သည္။ (ယာဟူး မႏွစ္က ေဒၚလာ ၄ဘီလ်ံ ဝင္ေငြရခဲ့သည္) အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္ကအဓိက ကိန္းဂဏန္းဆုိင္ရာ စာမ်က္ႏွာ(portal front pages)ေတြမွာ ဒုတိယလုိက္သည္။ ေဈးကြက္ေဝစု ၁၅ရာခုိင္ႏႈန္းရထားသည္။ ယာဟူးရရွိထားတာေတြႏွင့္ေပါင္းလုိက္ လွ်င္ ၈၇ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တက္သြားမည္။ ဝက္ဘ္(web)အေျခခံအီးေမးလ္တြင္ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က ၂၅ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၈ဝ ရာခုိင္ ႏႈန္းအထိ တက္သြားႏုိင္သည္။ (ဂူဂဲလ္၏ G-mail က ၅ရာခုိင္ႏႈန္းေဝစု ရထား သည္) ယာဟူးက အျခားဝန္ေဆာင္မႈမ်ား ႏွင့္ေဖာက္သည္အမ်ားအျပားကုိ ဆြဲ ေဆာင္ထားသည့္အတြက္ ယင္း၏အက္ ဆက္မ်ားႏွင့္မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္အက္ဆက္မ်ား ပူးတြဲလုိက္မည္ဆုိလွ်င္ ကုမၸဏီအမ်ဳိးမ်ဳိး အေပၚက်ယ္ျပန္႔သည့္အက်ဳိးသက္ေရာက္ မႈရွိလာမည္ျဖစ္သည္။

ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဝင္ေရာက္စြက္ ဖက္မႈရွိႏုိင္

မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က အထက္ပါ အား သာခ်က္မ်ားကုိ ရရွိမည္ဆုိပါက ဥပေဒ ေၾကာင္းမွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ ခံရဖြယ္ ရွိသည္ဟုဆုိသူမ်ားရွိသည္။ ရစ္ခ်္မြန္ တကၠသိုလ္၊ ဥပေဒပါေမာကၡကားလ္တုိဘိ ယက္စ္က ‘ဖက္ဒရယ္ကုန္သြယ္ေရးေကာ္မ ရွင္၊ တရားေရးဌာန၏ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အေနအထားမျဖစ္ေပၚေစရန္ ဆန္႔က်င္ သည့္ဌာနစိတ္(Antitrust Division)ႏွင့္ ဥေရာပသားေတြဘက္မွ ဒီကိစၥအေပၚ စစ္ ေဆးၾကည့္မယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ပါတယ္’ ဟု ေျပာသည္။ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္က အဆုိျပဳ ထားသည့္ ေပါင္းစပ္မႈအတြက္ လုိအပ္ သည့္ ဥပေဒေရးဆုိင္ရာေထာက္ခံခ်က္ မ်ားအားလုံးကုိရယူသြားပါမည္ဟုေၾကညာ ခ်က္တစ္ေစာင္တြင္ ေျပာသြားသည္။

ႏွစ္ဦးေပါင္း တကယ္ေရွ႕တန္းေရာက္ မည္လား

မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္ႏွင့္ ယာဟူးပူးေပါင္း သည့္တုိင္ သတင္းအခ်က္အလက္ရွာေဖြ ေရးႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ ကုမၸဏီတစ္ခုခ်င္း လုပ္ ေဆာင္သည္ထက္ ဂူးဂဲလ္ေရွ႕ေရာက္မည္ ကုိ တပ္အပ္မေျပာႏုိင္ေသးပါ။ မုိကၠ႐ုိ ေဆာ့ဖ္ႏွင့္ယာဟူးႏွစ္ဦးစလုံးက သူတုိ႔၏ ရွာေဖြေရးအင္ဂ်င္မ်ား(search eng-ines)ႏွင့္ ေငြရွာေပးသည့္ ေၾကာ္ျငာ ပလက္ေဖာင္း(ad platforms)ကုိ တုိး တက္ရန္ စြမ္းအားျဖည့္ လုပ္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ အတန္ၾကာကပင္ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ဦးစလုံးက သူတုိ႔၏ရွာေဖြေရးရလဒ္မ်ားမွာ ဂူးဂဲလ္ႏွင့္ အရာရာတုိင္းမွာ ယွဥ္၍ရေၾကာင္း အခုိင္ အမာေျပာဆုိခဲ့ၾကသည္။သုိ႔ေသာ္ ဂူးဂဲလ္ ကဦးေဆာင္ေနရာကုိရရွိထားဆဲျဖစ္သည္။

ပူးေပါင္းလုိက္သည့္ ရွာေဖြေရးအင္ ဂ်င္မ်ားက အခ်က္အလက္ သုိေလွာင္ ဌာနမ်ား(data centers)၏ ပုိမုိအား ေကာင္းၿပီး စြမ္းရည္ထက္ျမက္သည့္အေျခ ခံအေဆာက္အအုံအားသာခ်က္မ်ားကုိ ယူ ႏုိင္သည္မွာ မွန္ပါ၏။ သုိ႔ေသာ္ ယင္း အခ်က္တစ္ခုတည္းႏွင့္ အြန္လုိင္းကူးလူး သြားလာမႈမ်ား(traffic)ရေအာင္ဆြဲေဆာင္ ေခၚငင္ႏုိင္သည္ေတာ့မဟုတ္။ သုံးစြဲသူမ်ား အတြက္ ကုမၸဏီႏွစ္ခုေပါင္းလုိက္ျခင္း သည္ အြန္လုိင္းေပၚ သတင္းအခ်က္ အလက္ရွာရာတြင္ ေရြးခ်ယ္မႈနည္းသြား ျခင္းသေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ဂူးဂဲလ္ေနာက္ ဒုတိယႏွင့္တတိယလိုက္ေနသည့္ အင္ဂ်င္ ႏွစ္လုံးေနရာတြင္ တစ္လုံးတည္းရွိလာ ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

သူ႔အႀကံေပးခ်က္ကုိ ေၾကာ္ျငာၿပီး ေနာက္ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္CEO ေဘာလ္မား က ယင္းအထင္ကရ မုိင္တုိင္အေၾကာင္းကုိ မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္အဖြဲ႕သားမ်ားအားလုံးအား စာသဝဏ္လႊာေပးပုိ႔ခဲ့သည္။ ေဘာလ္မား ၏ျမဴးတူးတက္ႂကြမႈကုိေဖာ္ျပေသာ္လည္း တကယ္အားျဖင့္ ယာဟူးအား မုိကၠ႐ုိ ေဆာ့ဖ္က သိမ္းပိုက္ဖုိ႔လုပ္ျခင္းသည္ မုိကၠ႐ုိ ေဆာ့ဖ္တစ္ဦးတည္းက ဂူးဂဲလ္ကုိ မယွဥ္ ႏုိင္၍ ဒူးေထာက္အညံ့ခံျခင္းအျဖစ္ ႐ႈျမင္ သူ ရွိေနသည္။

ယာဟူးအခန္းက႑

ယခုဇာတ္ေၾကာင္း၏ တကယ့္စိတ္ မခ်မ္းသာစရာ အစိတ္အပုိင္းက ယာဟူး ၏ ကံၾကမၼာျဖစ္ေပမည္။ ယာဟူးသည္ တစ္ခ်ိန္က အင္တာနက္ေခတ္၏ႏွစ္သက္ ၾကည္ႏူးဖြယ္ေကာင္းသည့္ စြန္႔ဦးတီထြင္ လုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေျပာစရာ ပုံျပင္မ်ားျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၉၄ခုႏွစ္တြင္ စတင္းဖုိ႔ဒ္တကၠသိုလ္ဘြြဲ႕ရမ်ားျဖစ္သည့္ ဂ်ယ္ရီယန္းႏွင့္ေဒးဗစ္ဖီလုိ(David Filo) တုိ႔ႏွစ္ဦးက ေခတ္ေပၚအဆန္းအျပားျဖစ္ သည့္ ‘ကမၻာ့ကြန္ရက္’ (World Wide Web)ေပၚတြင္ ေပါက္ကြဲလုနီးပါးမ်ားျပား လွသည့္ဝက္ဘ္ဆုိက္ေနရာမ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အတန္းအစားခြဲျခားသတ္ မွတ္ရန္ ဆန္းသစ္သည့္စိတ္ကူး ရခဲ့သည္။

ယင္းကုိ သူတုိ႔က ‘Yet Another Hierarchical Officious Oracle’ ဟူ၍ အမည္ေပးခဲ့သည္။ စာလုံးတစ္ခုခ်င္းမွ ေရွ႕ စာလုံးတစ္ခုစီကုိယူၿပီး အတုိအားျဖင့္ ‘YAHOO’ ဟု ေခၚတြင္လာသည္။ ယာ ဟူးက စြန္႔စားရင္းႏွီးမႈအျဖစ္ ေဒၚလာတစ္ သန္းခန္႔ရရွိၿပီး အြန္လိုင္းေၾကာ္ျငာကုိ ပထမဆုံးရသူမ်ားတြင္ ပါဝင္သည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ယာဟူးသည္ အင္တာနက္ IPO မ်ားထဲတြင္ အႀကီးဆုံးတစ္ခုျဖစ္လာသည္။ စန္းအထဆုံးကာလတြင္ ယာဟူးသည္ ေဒၚလာ၁ဝဝဘီလ်ံထက္မက တန္ေၾကး ရွိခဲ့ဖူးသည္။

dotcom ၿပိဳလဲမႈတြင္ ထိၿပီးေနာက္ ပုိင္း ယာဟူးက ယခင္ဟုိလီဝုဒ္စတူဒီယုိ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ တာရီဆီမဲလ္အား ငွား ရမ္းေခၚယူခဲ့သည္။ သူက ယာဟူး၏ ကိန္း ဂဏန္းမ်ားကုိ တုိးတက္ေစႏုိင္ခဲ့ေသာ္ လည္း ဂူးဂဲလ္၏ေရွ႕ေဆာင္မႈကုိ မတု႔ံျပန္ ႏုိင္သည့္အတြက္ သူအလုပ္စြန္႔လႊတ္သြား ခဲ့သည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဂ်ယ္ရီယန္းက ပဲ့ကုိင္ေနရာျပန္ေရာက္ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၿပီးခဲ့သည့္လ ကုမၸဏီ၏ရလဒ္မ်ား ဆုိးရြား ခဲ့သည့္အတြက္ စေတာ့ေဈးႏႈန္းက်ဆင္းခဲ့ ရသည္။

မုိကၠ႐ုိေဆာ့ဖ္၏ကမ္းလွမ္းမႈကုိ ဂ်ယ္ ရီယန္းက ျငင္းပယ္ဖုိ႔ ခက္ခဲမည္ဟု အကဲ ခတ္သူအမ်ားစုက ယုံၾကည္ေနၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယာဟူး၏တန္ဖုိးမွာ ယခုကမ္း လွမ္းသည့္ေဈးႏႈန္းထက္ ျမင့္မားသည္ဟု ယူဆေသာေၾကာင့္ ရွယ္ယာရွင္မ်ားက ပယ္ခ်ေၾကာင္းႏွင့္ေနာက္ထပ္ကမ္းလွမ္းမႈ မ်ားကုိ လက္ခံစဥ္းစားသြားမည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း ယာဟူးကုမၸဏီက ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။