ထြက္ျပဴစ ေဈးကြက္အင္အားႀကီးတုိ႔၏ အားၿပိဳင္ရာျဖစ္လာသည့္ အာဖရိက

ဦးလွျမင့္(မားကက္တင္း)

ယေန႔ကာလတြင္ ထြက္ျပဴစေဈး ကြက္မွ မဟာအင္အားႀကီးႏုိင္ငံတုိ႔သည္ အာဖရိက၏ေရနံ၊ ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္သတၱဳ႐ုိင္း မ်ားအတြက္ အလုအယက္ႀကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိေနၾကသည္။ တ႐ုတ္တုိ႔က အသဲအမဲ အျဖစ္ဆုံးျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေပါင္း ၅ဝတြင္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ ၇ဝဝေက်ာ္က လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္လ်က္ရွိသည္ဟု Standard Bank of South Africa ကေျပာသည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ယခုအခါ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုၿပီးေနာက္ အာဖရိက၏ ဒုတိယအႀကီးဆုံးအေထာက္အပံ့ေပးသူႏွင့္ ကုန္သြယ္ဘက္ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝဝျပည့္ႏွစ္မွ စၿပီး ကုန္သြယ္မႈ ေလးဆတုိးတက္လာၿပီး ေဒၚလာ ၄ဝဘီလ်ံရွိသည္။ ယင္းေဒသ တြင္ ဒုတိယအသြက္လက္ဆုံး ထြက္ျပဴစ ေဈးကြက္အင္အားႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည့္ ႐ုရွားကလည္း ေနရာရလ်က္ရွိသည္။႐ုရွား သည္ အာဖရိကႏွင့္ကုန္သြယ္မႈမွာ ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ ၃ဘီလ်ံမွ်သာရွိေသာ္လည္း ႐ုရွားကုမၸဏီမ်ားက ၂ဝဝဝျပည့္ႏွစ္မွစ၍ အာဖရိက ‘အက္ဆက္’ (African assets) ကုိ ေဒၚလာ ၅ဘီလ်ံဖုိး ဝယ္ယူ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈရွိခဲ့သည္။ ယင္းေငြပမာဏ တြင္ ယခုဆယ္စုႏွစ္ကုန္မတုိင္မီဝင္ေရာက္ လာမည့္ေရနံရွာေဖြေရးသေဘာတူညီခ်က္ ေငြေဒၚလာ ၃ဒသမ၅ဘီလ်ံမပါဝင္ေသး ေပ။ ယင္းကာလအတြင္း တ႐ုတ္က အာဖရိကသုိ႔ ေဒၚလာ ၆ဒသမ၆၄ဘီလ်ံ ပုံေအာေပးထားသည္။ အမ်ားစုမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးအကူအညီအျဖစ္ ဆက္သြယ္ေရး၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား၊ ေရအရင္းအျမစ္ထိန္း သိမ္းေရး၊ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး၊ လယ္ယာ စုိက္ပ်ဳိးေရးစသည့္အေျခခံအေဆာက္ အအုံတည္ေဆာက္မည့္ပေရာဂ်က္မ်ား အတြက္ျဖစ္သည္။

႐ုရွားသည္ ယင္း၏ကုမၸဏီမ်ားကုိ ကမၻာတစ္ဝန္းမွ ‘အက္ဆက္မ်ား’ ကုိဝယ္ ယူရန္ အားေပးသည္။ ယင္းသုိ႔ျပဳလုပ္ျခင္း သည္ ႐ုရွားအား ယခင္က ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းသို႔ ျပန္လည္ျမႇင့္တင္လို သည့္သမၼတပူတင္၏ဒႆနိကႏွင့္ကုိက္ညီ သည့္အတြက္ျဖစ္သည္။ မၾကာေသးမီက အယ္လ္ဂ်ီးရီးယားႏွင့္စြမ္းအင္အေရာင္း အဝယ္မွာ ေမာ္စကုိမွ တန္ဖုိးေဒၚလာ၄ ဘီလ်ံရွိ လက္နက္မ်ားအေရာင္းအဝယ္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည္။ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံႏွင့္႐ုရွားတုိ႔၏ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္ တုိးခ်ဲ႕ေရးပူးေပါင္းမႈေၾကာင့္ ေတာင္အာဖ ရိကႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ႐ုရွားစီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ားမွာ တြန္းအားေပးမႈရရွိခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့ သည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလက သမၼတပူတင္ သည္ ေနာက္ပါထိပ္တန္းလုပ္ငန္ရွင္တစ္ သုိက္ႏွင့္အာဖရိကသို႔ခရီးထြက္လွည့္လည္ ခဲ့သည္။ ယင္းအဖြဲ႕ထဲတြင္ပါဝင္သူလုပ္ငန္း ရွင္ႀကီးတစ္ဦးက သတၱဳႏွင့္သတၱဳသိုက္တူး ေဖာ္ျခင္းလုပ္ငန္း ပေရာဂ်က္မ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ကတိျပဳခဲ့သည္။ ‘႐ုရွားက အာဖရိကႏွင့္အက်ဳိးတူ နီးနီးကပ္ကပ္ပူး ေပါင္းလုပ္ေဆာင္တာကုိျမင္လုိပါတယ္’ ဟု သမၼတပူတင္ကဆုိသည္။

ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်င္းေတာ့မတူပါ

တ႐ုတ္က အာဖရိကတြင္ ေျခကုပ္ ယူျခင္းမွာ ႀကီးထြားလာေနသည့္တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားႏွင့္ထုတ္လုပ္ေရးက႑ကုိ စြမ္းအင္ေပးသြင္းရန္ျဖစ္သည္။ ႐ုရွားက ထုိသုိ႔မဟုတ္ပါ။ ႐ုရွားသည္ ကမၻာတြင္ အႀကီးမားဆုံးစြမ္းအင္ထုတ္လုပ္တင္ပုိ႔သူ ျဖစ္သည္။ သတၱဳမ်ားႏွင့္တြင္းထြက္ပစၥည္း မ်ားစြာရွိသည္။ သုိ႔ေသာ္ ခ်မ္းသာသည့္ ႐ုရွားကုမၸဏီမ်ားက ကမၻာသုိ႔ေျခဆန္႔လုိ သည္။ ေရနံတစ္စည္လွ်င္ ေဒၚလာ၈ဝ ျဖစ္လာေနသည့္ ယခုအခ်ိန္သည္ ယင္း ကုမၸဏီမ်ားအတြက္ အခ်ိန္ေကာင္းပဲျဖစ္ သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ၃ႏွစ္အတြင္း ထိပ္တန္း ႐ုရွားသတၱဳကုမၸဏီေလးခုက အာဖရိက၏ ဆာဟာရအပုိင္းတစ္ခုတည္းတြင္ေဒၚလာ ၅ဘီလ်ံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈျပဳခဲ့သည္။ Lukoil ေရနံကုမၸဏီႀကီးအပါအဝင္ ႐ုရွားေရနံ ကုမၸဏီႀကီးသုံးခုက အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား၊ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယား၊ အင္ဂုိလာႏွင့္အီဂ်စ္တုိ႔တြင္ တန္ဖုိးေဒၚလာ ၃ဘီလ်ံေက်ာ္ႀကီးက်ယ္ သည့္ ေရနံရွာေဖြေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကုိ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္ ေစာေစာပိုင္းတြင္ Lukoil သည္ အုိင္ဗရီကုိ႔စ္ကမ္းလြန္ေရနံ ေျမတစ္ခု၏ ထုတ္လုပ္မႈရွယ္ယာမွ ၆၃ ရာခုိင္ႏႈန္းကိုဖဲ့ယူခဲ့သည္။ ယင္းျဖစ္ရပ္မွာ ယင္းေဒသအတြင္း၌ တ႐ုတ္တုိ႔၏ေဒၚလာ ၂ဒသမ၂ဘီလ်ံ အေပးအယူကိစၥၿပီးေနာက္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္တု႔ိက ကုန္ၾကမ္းမ်ားဝယ္ယူ ေရးအေပၚ၌သာ လုံးဝနီးပါးအာ႐ုံစုိက္ ေသာ္လည္း ႐ုရွားတုိ႔က သည့္ထက္မက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ အာဖရိကဆာဟာရအပုိင္း၏စီးပြားေရးႀကီး ထြားမႈမွာ ၆ဒသမ၇ရာခုိင္ႏႈန္းအမွတ္ကုိ ထိမိမည္ဟုေမွ်ာ္လင့္ရသည္။ ေဒသ၏ ဝန္ ထုပ္ဝန္ပုိးမွာ လြန္ခဲ့သည့္ဆယ္စုႏွစ္က GDP ၏ ၈ဝရာခုိင္ႏႈန္းရွိရာမွ ၃ဝရာခုိင္ ႏႈန္းခန္႔က်ဆင္းသြားသည္။ ဇန္ဘီယာႏွင့္ ကင္ညာစသည့္ေနရာမ်ားတြင္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာအရွိန္အဟုန္ရေန သည္။ ေတာင္အာဖရိက၊ ကင္ညာႏွင့္ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားစသည့္ႏုိင္ငံတုိ႔ကလည္း ယခုအခါ ႀကီးထြားလာေနသည့္စားသုံးသူ လူတန္းစားအတြက္ ဂုဏ္ယူလ်က္ရွိသည္။ ႐ုရွားေတြက ဒါကိုေတြ႕ျမင္သည္။၎တုိ႔က ေရနံမွဘ႑ာေရးဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ဆက္ သြယ္ေရးႏွင့္လက္လီအေရာင္းလုပ္ငန္းမ်ား ဘက္သုိ႔အလ်င္အျမန္တုိးခ်ဲ႕လ်က္ရွိသည္။ ‘အာဖရိကက ယခင္ဆုိဗီယက္ယူနီယံမွာ ေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ဧရာမႀကီးထြားမႈမ်ဳိးအတြက္ အသင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ မတည္ရင္းႏွီးေငြႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္မႈေပးသြင္းေပးဖုိ႔ပဲလုိပါေတာ့ တယ္’ ဟု ေမာ္စကုိအေျခစုိက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈကုမၸဏီ Renaissance Capital မွ မဟာဗ်ဴဟာပညာရွင္ Roland Nash က ေျပာသည္။

အလွည့္အေျပာင္းမ်ားသည့္ ေဈး ကြက္မ်ားကုိ ပိုင္ႏုိင္ကြၽမ္းက်င္သည့္႐ုရွား ဘဏ္မ်ားက အေနာက္တုိင္းမွပုဂၢလိက ရွယ္ယာအရင္းအႏွီးျပဳသည့္တုိက္မ်ားႏွင့္ ေတာင္အာဖရိက၏ ႀကိဳတင္စာခ်ဳပ္ျဖင့္ အေရာင္းအဝယ္ျပဳလုပ္သည့္ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕ မ်ား(hedge funds)ထက္ပင္ ေျခလွမ္း သြက္ေနေသးသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ႐ုရွား၏ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဒုိင္ႀကီးျဖစ္သည့္ Ro-naissance Capital သည္ အာဖရိက သမုိင္းတြင္အႀကီးမားဆုံးကုမၸဏီ၏စေတာ့ မ်ားကို ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ အမ်ား ျပည္သူသုိ႔ထုတ္ေရာင္းခ်ျခင္း(IPO)ကုိစည္း ႐ုံးလုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယား ၏ Access Bank ၏ စေတာ့ေဒၚလာ ၃၅ဝသန္းဖုိး ေရာင္းခ်ႏုိင္ခဲ့သည္။ ယခုလ အတြင္း Renaissance ကေဈးကြက္ စတင္ဖြင့္လိုက္သည့္ Africa Fund အသစ္ မွာ ေႏြဦးေပါက္အေရာက္တြင္ ရင္းႏွီး မတည္ေငြ ေဒၚလာ၁ဘီလ်ံေရာက္ရွိမည္ ဟုေမွ်ာ္လင့္ရသည္။ ဒါက ယခင္ကရွိႏွင့္ ၿပီး ပုဂၢလိကရွယ္ယာအရင္းအႏွီးျပဳကုမၸဏီ ၅ခု၏ စုစုေပါင္းရန္ပုံေငြ ပမာဏႏွင့္ညီမွ် သည္။ ‘ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကႀကီးမားတဲ့အသြင္ ေျပာင္းကာလရဲ႕ စဦးအေျခအေနမွာ ေရာက္ရွိေနပါတယ္’ ဟု Renaissance ၏ စီအီးအုိျဖစ္သူ စတီဗင္ဂ်န္နင္းကေျပာ သည္။

ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံသည္ ေဒသ တြင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ႀကီးထြားမႈ၏ျပယုဂ္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ယင္းအာဖရိက တစ္နံတစ္လ်ားတုိးခ်ဲ႕လုိသည့္ႏုိင္ငံမွ ေကာ္ ပုိေရးရွင္းမ်ားသည္ တ႐ုတ္ သုိ႔မဟုတ္ ႐ုရွားတုိ႔ေၾကာင့္ လြင့္စင္ေပ်ာက္ပ်က္သြား ႏုိင္သည္။ အေၾကာင္းမွာ တ႐ုတ္ႏွင့္႐ုရွား တုိ႔ကသူတုိ႔လုိခ်င္သည့္အက္ဆက္မွန္သမွ် ကုိ ေငြျဖင့္ေပးဝယ္ႏုိင္ၾကသည့္အတြက္ျဖစ္ သည္။ ထုိ႔အျပင္ အတုိးနည္းနည္းႏွင့္ေခ်း ေငြမ်ား(soft loans)က ‘မွီခုိအားထားမႈ သံသရာ’ ကိုျဖစ္ေပၚေစမွာျဖစ္ေၾကာင္း ဆန္းစစ္သူမ်ားကေထာက္ျပၾကသည္။ ယခုတစ္ႀကိမ္တြင္ အာဖရိကႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ထြက္ျပဴစေဈးကြက္အင္အားႀကီးမ်ားႏွင့္ ခ်ည္ေႏွာင္မႈမ်ဳိးျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ အတုိးႏႈန္း မရွိသည့္ေခ်းေငြမ်ားပင္ျဖစ္လင့္ကစား ျပန္ ဆပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ အေနာက္ႏုိင္ငံမွ အလွဴရွင္မ်ားက ေႂကြးၿမီမ်ားကိုေလ်ာ္ပစ္ ျခင္းေၾကာင့္ သံုးစြဲရန္ ေငြရွိလာသည့္ အာဖရိကအစုိးရမ်ားသည္ သူတုိ႔အေပၚ ဝန္တစ္ဝန္ပိလာေၾကာင္း ေတြ႕ရႏုိင္ ေၾကာင္းပါ။

Ref: Newsweek.

မွတ္ခ်က္။ ။ ဤေဆာင္းပါးကို အခြင့္အလမ္းဂ်ာနယ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။