ေလွ်ာ့ေဈးႏွင့္ရတုိင္း ဝယ္သူဝမ္းသာမယ္ထင္ပါသလား

ဦးလွျမင့္(မားကက္တင္း)

သတ္မွတ္ေဈးႏႈန္းႏွင့္ေရာင္းတဲ့ ဆူပါ မားကက္မ်ားမွလြဲၿပီး အေရာင္းအဝယ္လုပ္တဲ့ ေနရာတုိင္းမွာ ေဈးထဲမွ ကုန္စိမ္း၊ အသား၊ ငါးမ်ားမွစၿပီး ကုမၸဏီမ်ားမွာ ေရာင္းခ်တဲ့ကုန္ ပစၥည္းမ်ားကုိဝယ္ယူရာမွာ ဝယ္သူေတြက ေဈးဆစ္ၾကတာ ဓမၼတာပါပဲ။

ေဈးဆစ္တဲ့ေနရာမွာလည္း တခ်ဳိ႕က အသာအယာေဈးဆစ္တတ္ၾကေပမဲ့ တခ်ဳိ႕ က်ေတာ့ ေပကပ္ၿပီး မရမက ဇြဲနပဲႀကီးႀကီးနဲ႔ ေဈးဆစ္တတ္တာမ်ဳိးလည္းေတြ႕ရတယ္။ ဒီေနရာမွာျဖစ္ရပ္တစ္ခုကိုတင္ျပလုိပါတယ္။ တစ္ခါက သက္လတ္ပိုင္းအရြယ္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ေယာက္ အေရာင္းျပခန္းထဲဝင္လာၿပီး ဘဏ္ေငြေရစက္အမ်ဳိးအစားကုိၾကည့္ပါတယ္။ ေငြေရစက္ကုိအေသအခ်ာစိတ္ႀကိဳက္စမ္းသပ္ စစ္ေဆးၿပီးတဲ့ေနာက္ ေဈးႏႈန္းကုိေမးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ယင္းစက္ရဲ႕ေဈးႏႈန္းက ၂၅သိန္း ဝန္းက်င္မွာရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒီအမ်ဳိး သမီးက အနည္းဆုံးေဈးႏႈန္းကုိေမးတယ္။ဒါနဲ႔ အေရာင္းဝန္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးက သက္ဆုိင္ သူကုိေမးၿပီး အနည္းဆုံးထားႏုိင္မယ့္ေဈးကို ေျဖၾကားလုိက္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ သူစဥ္းစားလုိက္ ပါဦးမယ္လုိ႔ေျပာၿပီးထြက္သြားတယ္။ ေနာက္ ႏွစ္ရက္၊ သုံးရက္အၾကာေလာက္မွာ ယင္းေငြ ေရစက္ကုိ ေနာက္ထပ္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး လာၾကည့္ျပန္ပါတယ္။သူကလည္း အနိမ့္ဆုံး ေရာင္းေဈးကုိေမးျပန္ပါတယ္။ အနိမ့္ဆုံး ေဈးကုိေျပာၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ အဲဒီေဈး ႏႈန္းနဲ႔ ၅ေသာင္းခြာၿပီး ေဈးဆစ္တယ္။ အဲဒီ ေဈးနဲ႔ရရင္ အခုပဲယူမယ့္အေၾကာင္း ေျပာပါ တယ္။ အေရာင္းဝန္ထမ္းကေလးမကလည္း မရေၾကာင္းေျပာေပမဲ့ သက္ဆုိင္ရာတာဝန္ခံ လူႀကီးကုိ ေမးေပးဖို႔၊ အဲဒီေဈးႏႈန္းမွမရရင္ မဝယ္ဘူးလုိ႔ေျပာလာတာေၾကာင့္ အေရာင္း လက္မလြတ္သြားေစခ်င္လုိ႔အေရာင္းကေလးမ ကလည္းေမးေပးပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးဆစ္တဲ့ ေဈးနဲ႔ပဲ ေရာင္းေပးလုိက္ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပစၥည္းေပးပုိ႔ၿပီးေငြသိမ္းဖုိ႔လိပ္စာေပးပါတယ္။ လိပ္စာအတုိင္း ပစၥည္းေပးအပ္တဲ့အခါက်မွ အဲဒီ႐ုံးခန္းမွာ ယခင္ႏွစ္ရက္ေလာက္က ေငြ ေရစက္လာၾကည့္ဖူးတဲ့အမ်ဳိးသမီးကုိ အမွတ္ မထင္ေတြ႕လိုက္ရတယ္လုိ႔ ပစၥည္းသြားေရာက္ ပုိ႔တဲ့အေရာင္းမိန္းကေလး ျပန္ေျပာင္းေျပာျပ လုိ႔သိရပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္ရပ္မ်ဳိး ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားရွိေနတတ္ပါလိမ့္မယ္။

အဲဒီဝယ္သူကေတာ့ သူရလုိတဲ့ ေဈး ႏႈန္းနဲ႔ရသြားလုိ႔ေပ်ာ္သြားမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါက ဝယ္သူအေနနဲ႔ နည္းတဲ့ေဈးႏႈန္းႏွင့္ ဝယ္လုိတဲ့ဆႏၵေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ စိတ္ ဆႏၵနဲ႔ ေဈးေလွ်ာ့ခုိင္းရတဲ့အေၾကာင္းရင္းက သဘာဝအက်ဆုံးအေၾကာင္းရင္းလုိ႔ေျပာႏုိင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဝယ္သူအမ်ားစုကေဈး ဆစ္လုိ႔ရရင္ဝမ္းသာၾကမွာအမွန္ပါပဲ။ သုိ႔ေပမဲ့ တခ်ဳိ႕ေနရာမွာေတာ့ ဒီလုိ႐ုိးစင္းမႈမရွိပါဘူး။ ဝယ္သူေတြရဲ႕ေဈးဆစ္ျခင္းေနာက္ကြယ္မွာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေနႏုိင္ပါတယ္။

တျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ ဒါမွမဟုတ္ ဝယ္သူက သူ႔ရဲ႕အဆစ္အျပဳကြၽမ္းက်င္မႈကုိ အေပ်ာ္အပ်က္အေနနဲ႔ေဈးဆစ္ျခင္းျဖစ္တာ ေၾကာင့္ ေရာင္းသူသင္က ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ေဈးေလွ်ာ့ေပးလုိက္တဲ့အတြက္ အၿမဲတေစ ဝမ္းသာမယ္လို႔မဆုိႏုိင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိေျပာရပါသလဲ။ ဝယ္သူဘက္က ဒီလုိ စဥ္းစားလာႏုိင္လုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ သူေဈးဆစ္ လုိက္တာ နည္းမ်ားနည္းသြားလား။ ေရာင္းသူ ဘက္မွလုိက္ေလ်ာျခင္းအားလုံးကုိသူရရွိလုိက္ ပါသလား။ သူသာ ဒီ့ထက္အတင္းအက်ပ္ ေျပာဆုိအတုိက္အခံလုပ္ခဲ့ရင္ ဒီ့ထက္မကရရွိ ႏုိင္လိမ့္ဦးမယ္။ ယခင္အႀကိမ္ေတြက ဝယ္ ယူမႈေတြမွာ သူေဈးမဆစ္ခဲ့တာ သိပ္ကုိ နာတာပဲလုိ႔လည္း ေနာင္တရေကာင္းရေန မယ္။ သူ႔အတြက္ ဒီေလာက္ေဈးေလွ်ာ့ေပး ႏုိင္တယ္ဆုိရင္ တျခားသူတစ္ေယာက္ဆုိရင္ ဒီ့ထက္ပုိၿပီးေတာ့ေတာင္ ေဈးခ်ေပးမွာပဲ စသျဖင့္ ေတြးႏုိင္ပါတယ္။

အေရာင္းသမားျဖစ္တဲ့သင္ကေတာ့ သင့္ဝယ္သူကုိ ေဈးႏႈန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သက္သာေအာင္ လုပ္ေပးလုိက္တယ္လုိ႔ စဥ္းစားမိၿပီး ဝမ္းသာေကာင္းဝမ္းသာမယ္။ ဒါေပမဲ့ သင္သူ႔ကုိေပးလုိက္တာက ႀကီးထြား လာႏုိင္တဲ့၊ ၾကာရွည္တည္တံ့ေနမယ့္ျပႆနာ တစ္ခုဆုိတာကုိေတာ့ သင္ေတြးမိခ်င္မွေတြးမိ ေပလိမ့္မယ္။

ေဈးႏႈန္းတစ္သမတ္တည္းမဟုတ္ဘဲ တစ္ေယာက္လာ တစ္မ်ဳိးျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲကိစၥတစ္ရပ္ ကေတာ့ ဝယ္သူအေနနဲ႔ အဲဒီအေရာင္း ကုမၸဏီအေပၚ ေလးစားယုံၾကည္မႈဆုံး႐ႈံး တတ္ျခင္းပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ မိမိလက္ေအာက္ ဝန္ထမ္းကုိ တစ္စုံတစ္ခုဝယ္ခုိင္းလုိ႔ အဲဒီ ဝန္ထမ္းရဲ႕အဝယ္ေဘာက္ခ်ာမွာ ေဈးေလွ်ာ့ ထားတာ(discount)မေတြ႕ရရင္ အထက္ လူႀကီးကဘယ္လုိထင္မလဲ၊ ဘယ္လုိျမင္မလဲ။ Discount ေငြကုိ သူ႔လက္ေအာက္ဝန္ထမ္းက အိတ္ထဲထည့္လုိက္ၿပီလုိ႔မေတြးဘဲေနပါ့မလား။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ အဲဒီအႀကိမ္က်မွ ေဈးမေလွ်ာ့ေပးတာ လည္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ပစၥည္းဝယ္သူကေတာ့ သံသယျဖစ္ခံရမွာက မလြဲပါဘူး။

သတ္မွတ္ေဈးႏႈန္းနဲ႔ေရာင္းတဲ့ကုမၸဏီေတြ

ပစၥည္းေရာင္းခ်တဲ့ကုမၸဏီတခ်ဳိ႕က ေဈးႏႈန္းကုိ တစ္သမတ္တည္းထားေရာင္း တာမ်ဳိးလည္းရွိပါတယ္။ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈျပင္း ထန္တဲ့အခ်ိန္ကာလမွာ ေဈးႏႈန္းကိုတည္ တည္တံ့တံ့ထားေရာင္းတဲ့ ကုမၸဏီမ်ားအေနနဲ႔ အခက္အခဲႀကဳံႏုိင္စရာရွိႏုိင္ပါတယ္။ မၾကာ ခဏ အမွာလက္လြတ္ဆုံး႐ႈံးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလုိမ်ဳိးအခက္အခဲကုိေတာင့္ခံၿပီး ဆက္လက္ရပ္တည္သြားႏုိင္တာကုိလည္း ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ၿခဳံၿပီးၾကည့္လိုက္ရင္ ယင္းကုမၸဏီေတြက မိမိေဈးႏႈန္းမူဝါဒ(price policy)နဲ႔ မိမိေအာင္ျမင္စြာရပ္တည္ၿပီး ဝယ္သူေဖာက္သည္မ်ားရဲ႕ေလးစားမႈကုိခံယူ ရရွိၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈက သူတုိ႔ရဲ႕လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ပုံ၊ ေရွ႕ေနာက္ ညီၫြတ္မႈနဲ႔အားထားယုံၾကည္မႈရရွိျခင္းအေပၚ မူတည္ေၾကာင္းရွင္းျပလုိ႔ရႏုိင္ပါတယ္။ တည္ၿငိမ္တဲ့ေဈးႏႈန္းမူဝါဒမရွိရင္ေရရွည္မွာ ျပႆနာတစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ဝင္တုိးႏုိင္တယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိ သတိထားရပါလိမ့္မယ္။

အေရာင္းသမားနဲ႔ေဈးႏႈန္း

ေဈးႏႈန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေရာင္း သမားဘက္မွာ ေပ်ာ့ညံ့ခ်က္ရွိတာေတြ႕ရပါ တယ္။ ေဈးဆစ္သန္တဲ့ေဖာက္သည္နဲ႔ေတြ႕တဲ့ အခါ အေရာင္းသမားအမ်ားစုက ရပ္တည္ ရာမရျဖစ္တတ္တယ္။ ဖိအားေပးမႈကုိ လုိက္ ေလ်ာခ်င္တဲ့ဆႏၵက သူတုိ႔ကုိယ္ႏႈိက္မွာကုိက မ်ားေနတယ္။ ‘လူတုိင္းေဈးႏႈန္းအေပၚမွာ ဝယ္ယူတာခ်ည္းပဲ’ ဆုိတဲ့ခံယူခ်က္မ်ဳိးထားတဲ့ အေရာင္းသမားကမ်ားသား။ အဲဒီလုိမ်ဳိး ခံယူ ခ်က္ရွိတဲ့အေရာင္းသမားက စိတ္ဓာတ္ႀကံ႕ခုိင္ မႈလုိသလုိ ေအာင္ျမင္ထြန္းေပါက္တဲ့အေရာင္း သမားျဖစ္လာႏုိင္စရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ ေဈးႏႈန္းကုိသာေရာင္းတတ္တဲ့အေရာင္း သမားပဲျဖစ္ေရာ့မယ္။ ဒါမ်ဳိးက သာမန္ ဘယ္သူမဆုိလုပ္ႏုိင္တဲ့အရာပါ။ အေရာင္း သမားေကာင္းတစ္ေယာက္အေနနဲ႔မိမိေရာင္း ကုန္ပစၥည္းရဲ႕ေဈးႏႈန္းေပၚမွာ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ရပ္တည္ရပါမယ္။ မိမိပစၥည္းကၿပိဳင္ဘက္ရဲ႕ အလားတူပစၥည္းႏွင့္ေဈးႀကီးေနသည့္တုိင္ အမွတ္တံဆိပ္မွမတူတာဘာေၾကာက္စရာရွိ သလဲ။ သူ႔အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔သူ၊ သူ႔တန္ဖုိးနဲ႔ သူကုိ ေဈးႏႈန္းနဲ႔သြားႏႈိင္းယွဥ္လုိ႔မရပါဘူး။ အမ်ဳိးအစားခ်င္းတူတဲ့စက္၊ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ခ်င္းတူတဲ့စက္ခ်င္းျဖစ္ပါေစ၊ စက္ကုိ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ပစၥည္းမ်ားက အမ်ဳိး အစားရာႏွင့္ခ်ီရွိပါတယ္။ စက္တစ္မ်ဳိးမွာက ပလတ္စတစ္အစိတ္အပုိင္းသုံးထားမယ္။ မိမိစက္မွာက အဲဒီအစိတ္အပုိင္းကုိသတၱဳနဲ႔ သံုးထားမယ္။ ဒီလုိေနရာကစ ကြာျခားမႈ၊ ကြဲျပားမႈရွိေၾကာင္းကုိ ဝယ္သူေဖာက္သည္ကုိ နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပႏုိင္တယ္။ ဒါ့အျပင္ အျခားတစ္ပန္းသာတဲ့အဂၤါရပ္မ်ားနဲ႔ထပ္တုိး တန္ဖုိးရွိတာမ်ဳိး(value added)ဆုိလည္း ယင္းတုိ႔ကုိတင္ျပေျပာဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိ အခ်က္ေတြရွိလို႔ ေဈးမေလွ်ာ့ႏုိင္ေၾကာင္း ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းတင္ျပေျပာဆုိႏုိင္ ပါတယ္။

ဒီလုိမွမဟုတ္ရင္ ေဈးေလွ်ာ့မယ့္အစား ဝယ္သူကုိ မိမိေရာင္းကုန္အမွတ္တံဆိပ္ပါတဲ့ ပစၥည္းမ်ဳိးကုိလက္ေဆာင္ေပးတာ ဒါမွမဟုတ္ ဆူပါမားကက္မွာပစၥည္းဝယ္ယူႏုိင္တဲ့ gift voucher ေပးတာမ်ဳိးလုပ္ျခင္းက ပုိေကာင္း မယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေဈးႏႈန္းေလွ်ာ့ ျခင္းနဲ႔ပုိမုိႀကီးမားတဲ့အမွာ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ ထပ္အမွာျပဳလုပ္မယ္ဆုိတဲ့ကတိကဝတ္ျပဳမႈနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိအႀကံေပး တင္ျပခ်က္ကအေျမာ္အျမင္ရွိတဲ့ေဈးႏႈန္း မူဝါဒရဲ႕သဘာဝက်တဲ့အစိတ္အပုိင္းေကာင္း ျဖစ္႐ုံမွ်မကအခ်ီႀကီးအမွာအတြက္ သုိ႔မဟုတ္ သာလြန္ေကာင္းမြန္တဲ့အမွာအတြက္ ေဈး ကစားခြင့္ကိုလည္းေပးပါတယ္။

ေဈးဆစ္ျခင္းရဲ႕ေနာက္ကြယ္ရွိအေၾကာင္း ရင္းမ်ား

ဝယ္သူမ်ားရဲ႕ေဈးဆစ္ျခင္းေနာက္ ကြယ္ရွိအေၾကာင္းရင္းမ်ားကုိ သိရွိထားျခင္း ကသူ႔ကုိဘယ္လုိတု႔ံျပန္သင့္သလဲဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေထာက္အကူျပဳႏုိင္ပါတယ္။အေရာင္းသမားမ်ားစြာကုိေမးျမန္းစစ္တမ္း ေကာက္ခ်က္အရအေၾကာင္းရင္းခံ စိတ္ သဘာဝ ၃ဝေက်ာ္ရွိေၾကာင္းသိရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အေရးပါၿပီးအေတြ႕မ်ားတာေတြ ကေတာ့

၁။ ဝယ္သူက သာၿပီးနည္းတဲ့ေဈးနဲ႔ဝယ္ လုိတာ(သဘာဝအက်ဆုံးအေၾကာင္းရင္း)။

၂။ အေရာင္းသမားနဲ႔အႏုိင္ရေအာင္ ျငင္း လုိၿပီး သူ႔ရဲ႕ေဈးဆစ္တတ္မႈကုိ သက္ေသထူျပ လုိျခင္းျဖစ္တယ္။

၃။ အျခားအက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားရရွိဖုိ႔ ေဈး ဆစ္ျခင္းကုိ နည္းဗ်ဴဟာတစ္ရပ္အေနနဲ႔ အသုံးခ်တာ။

၄။ သူလုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း သူ႔အထက္အရာ ရွိကုိျပသလုိလုိ႔ျဖစ္တယ္။

၅။ သူအလိမ္အညာခံရမွာကုိ စုိးရိမ္တဲ့ အတြက္ျဖစ္တယ္။

၆။ အထူးအခြင့္အေရးေပးမႈကုိ ေထာက္ ထားညႇာတာမႈတစ္ရပ္လုိ႔ထင္ျမင္ယူဆတယ္။

၇။ ေဈးဆစ္ျခင္းမွ အျမတ္ရႏိုင္ေၾကာင္း သူသိလုိ႔ျဖစ္တယ္။

၈။ အေရာင္းသမားရဲ႕အႀကံေပးတင္ျပ ခ်က္တန္ဖုိးကုိ သူနားမလည္လုိ႔ျဖစ္တယ္။

၉။ ေဈးႏႈန္းအစစ္အမွန္ကုိ သိလုိလုိ႔ျဖစ္ တယ္။

၁ဝ။ ေရာင္းသူေနာက္တစ္ဦးထံမွ သာလြန္ သက္သာတဲ့ေဈးႏႈန္းနဲ႔ဝယ္ယူလုိလုိ႔ ျဖစ္တယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။

အေရာင္းသမားအေနနဲ႔ ဝယ္သူရဲ႕ ေဈးဆစ္ေဈးဆုိနည္းဗ်ဴဟာ ေနာက္ကြယ္ရွိ အေၾကာင္းရင္းခံမ်ားကုိ ဦးစြာခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ယင္းဝယ္သူေဖာက္သည္အား မိမိတင္ျပေျပာဆုိခ်က္ကို လက္ခံလာေအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ေနရာမွာ ပုိမုိေအာင္ျမင္ႏုိင္ ေၾကာင္းပါ။